تفاوت دوچرخه شهری با کوهستان چیست؟
اگر بخواهید دوچرخه درست و مناسبی را برای خودتان انتخاب کنید، باید انواع دوچرخه و کاربرد‌های مختلف آن‌ها را با یکدیگر بشناسید و متاسفانه در کشور ما، آموزش صحیحی در این مورد داده نمی‌شود و کمتر کسی هم بقیه را به دوچرخه سواری یا خرید دوچرخه تشویق می‌کند.
از ۲۰ سال اخیر و با ورود دوچرخه‌های چینی به بازار ایران، دوچرخه‌های کوهستان با دوچرخه شهری اشتباه گرفته شد و بسیاری از ایرانی‌ها، دوچرخه‌های کوهستانی چینی را به جای دوچرخه شهری می‌خرند اما در واقع، دوچرخه شهری با دوچرخه کوهستانی دو نوع متفاوت از دوچرخه است که در ادامه به تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم.
برای شناخت تمام دوچرخه‌های موجود در دنیا، از مطلب زیر استفاده کنید:
دوچرخه کوهستانی چیست؟
دوچرخه کوهستان (Mountain bike) به طور خاص برای مسیر‌های کوهستانی، خاکی و دشوار و بیرون از جاده‌ها و خیابان‌ها طراحی شده است. این نوع دوچرخه‌ها ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را برای مسیر‌های خاکی، سنگلاخی، شنی و در مجموع شرایط سخت‌تر مناسب می‌کند.
در واقع، دوچرخه‌های کوهستانی معادل خودرو‌های جیپ، پاترول و تویوتا لندکروزر است که برای مسیر‌های آفرود طراحی می‌شوند. کاربرد دوچرخه‌های کوهستان و هدف استفاده از آن‌ها معمولا ورزش و تفریح در مسیر‌های صعب العبور است و کمتر برای حمل و نقل استفاده می‌شود چون برای حمل و نقل طراحی نشده‌اند.
دوچرخه شهری چیست؟
دوچرخه شهری برای استفاده در محیط‌های شهری و خیابان‌ها طراحی شده است. این نوع دوچرخه‌ها ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را برای حمل و نقل در شهر مناسب می‌کند. این دوچرخه امکان حرکت سریع و راحت در جاده‌ها و معابر شلوغ شهری را برای شما فراهم می‌کنند.
این دوچرخه‌ها اغلب تنه سبک‌تری نسبت به دوچرخه‌های کوهستانی دارند تا به راحتی در محیط شهری منعطف عمل کنند. کاربرد و هدف استفاده از دوچرخه‌های شهری معمولا جا به جایی و حمل و نقل شهری است و کمتر پیش می‌آید که کسی این دوچرخه‌ها را برای ورزش یا سرگرمی سوار شود.
حالا که به طور کلی و خلاصه هر دو دوچرخه را شناختید، در ادامه، تفاوت دوچرخه کوهستان و شهری را متوجه خواهید شد:
طراحی متفاوت تنه دوچرخه
طراحی تنه و شاسی دوچرخه، مهم‌ترین بخش آن است که تقریبا تمام مسئله دوچرخه را تعیین می‌کند و این تنه دوچرخه است که تمام بخش‌های دیگر را مشخص می‌کند و کاربرد دوچرخه را تغییر می‌دهد.
تنه دوچرخه‌های شهری سبک، ساده، با میله‌های نازک و بدون کمک فنر ساخته می‌شود ولی تنه دوچرخه کوهستان طراحی حساس و پیچیده‌ای دارد و با میله‌های زخیم و پیچیده، بسیار مقاوم و گاهی با یک کمک فنر ساخته می‌شود.
هدف از ساخت تنه دوچرخه شهری این است که تا حد امکان سبک، ساده و ارزان باشد اما تنه دوچرخه کوهستان علاوه بر سبک بودن، باید بسیار مقاوم هم باشد تا بتواند شوک‌ها و ضربه‌های شدید سنگ و کوه را تحمل کند.
از نظر جنس تنه هم، دوچرخه‌های شهری معمولا از فولاد و آلومینیوم ساخته می‌شوند که قیمت نهایی کمتری داشته باشند اما دوچرخه‌های کوهستان از آلومینیوم مرغوب یا فیبر کربن ساخته می‌شوند.
تایر‌ها یا لاستیک‌های متفاوت
دوچرخه کوهستان لاستیک‌های پهن، مقاوم و پر عاج دارد که همین عاج‌ها باعث می‌شود که روی سنگ و خاک سر نخورد و به راحتی از مسیر‌های سخت عبور کند اما هم‌زمان، سرعت دوچرخه را هم می‌گیرد. بر خلاف دوچرخه کوهستان، دوچرخه شهری لاستیک‌های نازک، صاف و بدون عاج دارد که به دوچرخه سرعت بیشتری ارائه کند و دوچرخه سوار به زحمت زیادی نیفتد.
ترمز‌های هیدرولیک و معمولی
دوچرخه‌های شهری قرار نیست سرعت زیادی بگیرند یا در شیب‌ها کوهستانی شدید استفاده بشوند و به همین خاطر، اکثر دوچرخه‌های شهری ترمز‌های لقمه‌ای ساده دارند که اولویت استفاده از آن‌ها، ساده بودن و ارزان بودنشان است.
از آن طرف، دوچرخه کوهستانی در شیب‌های شدید و خطرناک استفاده می‌شود و به ترمز‌های بسیار مطمئن، ایمن و قوی نیاز دارد و تقریبا تمام دوچرخه‌های کوهستانی جدید از سیستم ترمز دیسکی هیدرولیکی استفاده می‌کنند.
کمک فنر یا بدون کمک؟
همان طور که قبلا گفتیم، اولویت ساخت دوچرخه‌های شهری این است که ارزان و سبک و ساده باشند به همین دلیل، بسیاری از دوچرخه‌های شهری اصلا سیستم تعلیق و کمک فنر ندارند یا نهایتا در دوشاخ جلویی یک کمک فنر ساده و کوچک دارند اما دوچرخه کوهستان باید ضربات جاده را دفع کند و به دوچرخه سوار منتقل نکند. دوچرخه‌های کوهستان در چند مدلِ با:
❇️کمک فنر در دوشاخ
❇️کمک فنر در دوشاخ و تنه
❇️یا کمک فنر در دوشاخ و تنه و میله زین تولید می‌شوند.
سیستم دنده یا دوچرخه بدون دنده؟
دوچرخه کوهستانی برای رسیدن به بالای کوه یا پایین آن به سیستم دنده دقیق، قوی و دقیقی نیاز دارد که بتواند کمترین و بیشترین گشتاور یا شتاب را به دوچرخه سوار ارائه دهد؛ به همین دلیل، سیستم دنده دوچرخه‌های کوهستان بسیار دقیق و گران‌قیمت هستند و برای مسیر‌های سخت طراحی شده‌اند. در دوچرخه‌های کوهستانی مدرن و جدید، سیستم‌های تعویض دنده دوچرخه الکترونیکی شده‌اند و با کمک یک ریموت کنترل کار می‌کنند.
اما دوچرخه‌های شهری معمولا به سرعتی عادی یا کمی افزایش یا کاهش شتاب نیاز دارند و به همین دلیل، با سیستم دنده ساده و ارزان ساخته می‌شوند یا حتی در بسیاری از موارد، دوچرخه‌های شهری به صورت تک سرعته یا بدون دنده ساخته می‌شوند.
چه زمانی دوچرخه کوهستانی و کی دوچرخه شهری بخریم؟
بسیاری از مردم دنیا، دوچرخه را با هدف حمل و نقل و وسیله‌ای برای جا به جایی‌های شهری تهیه می‌کنند یا این که می‌خواهند در یک روز بهاری یا تابستانی، در پارک یا مکان‌های تفریحی رکاب بزنند. بدیهی است که در چنین مواقعی باید با بودجه‌ای کم و معقول، یک دوچرخه شهری باکیفیت بخرید و دوچرخه‌های کوهستانی با لاستیک‌ها پهن و سنگین را از انتخاب‌هایتان حذف کنید.
اگر دوچرخه سوار حرفه‌ای نیستید و برای استفاده و کاربرد شهری، حمل و نقل و تفریح، دوچرخه کوهستانی بخرید، هم پول بیشتری را بیهوده صرف کرده‌اید و هم این که در طول دوچرخه سواری، بیشتر خسته می‌شوید. داشتن عاج و پهن بودن لاستیک‌های دوچرخه کوهستان، شدیدا سرعت شما را کم می‌کند و مجبورتان می‌کند که با شدت و سرعت بیشتری رکاب بزنید چون این تایر‌ها برای آسفالت و محیط‌های شهری تهیه نشده‌اند.
علاوه بر آن، دوچرخه‌های کوهستانی ارزان قیمت یا می‌ان‌رده، سنگین هستند و حمل و نقل دشواری دارند.
طبیعتا اگر با دوچرخه شهری هم به جاده‌های کوهستانی بروید، سلامت خود را به خطر انداخته‌اید. دوچرخه‌های شهری اصلا توانایی حرکت، پرش و ترمز گیری‌های شدید کوهستانی را ندارند و بیشتر از آن چه تصور می‌کنید، برای شما خطر آفرین خواهند بود.
در نهایت
خرید دوچرخه کوهستانی برای کاربرد‌های شهری باعث می‌شود که حداقل ۲۰ درصد از انرژی رکاب‌زنی شما هدر برود و زحمت و تلاش بیشتری برای حرکت نیاز داشته باشید و لذت دوچرخه سواری شهری و تفریحی در پارک و خیابان را تا حدی از دست بدهید.
خرید دوچرخه شهری برای جاده‌های خاکی، سنگی و کوهستانی هم باعث می‌شود که جان و سلامت شما به خطر بیفتد و نتوانید از دوچرخه سواری هیجانی و ورزشی کوهستانی لذت ببرید.
پس در هنگام خرید دوچرخه مخصوصا دوچرخه‌های ارزان قیمت، سعی کنید اول کاربرد دوچرخه و هدفتان را از دوچرخه سواری مشخص کنید و سپس بسته به آن هدف، شهری یا کوهستانی بودن دوچرخه را انتخاب کنید.
